روانشناسی رنگ ها
ارسال شده در ۶ / ۱۰ / ۱۳۸۷ در ساعت ۱۸ و ۰۷ دقيقه

 

روانشناسی رنگها :
منشئا رنگها در روح و روان انسان :
 منشئا رنگها در روح و روان انسان از زندگی بشر اولیه که تحت تاثر دو عامل مهم  روز و شب ، و  تاریکی و روشنائی بود و  این دو عامل خارج از اراده و کنترل او بود نشات می گیرد  . شب محیطی را پدید می آورد که فعالیت بشر متوقف می شد و القاء کننده استراحت بود . روز محیطی بود که در آن کار و تلاش مقدور بود . شب بمراهی خود بی حرکتی ، آرامش ، و کاهش عمومی سوخت و ساز بدن را بهمراه می آورد . و روز امکان تلاش و کوشش و افزایش فعالیت جسمانی را ممکن می ساخت . بهمین خاطر رنگهای مرتبط با شب مثل تاریکی یا سیاه ، آبی تیره و نیلی   القاء کننده بی حرکتی ، آرامش ، و کاهش عمومی سوخت و ساز بدن ، و رنگهای مرتبط با روز مثل زرد روشن و  زرد طلائی و نارنجی که القاء کننده نور آفتاب ، و یا آبی روشن القاء کننده آسمان روشن و شفاف و القاءکننده شرایط روز است . 
تاثیر رنگها در طبیعت انسان :
همانطور که در فوق منشا تاثیر رنگها در روان انسان را گفتیم رنگ های طبیعت در ما تاثیر گذارند و این آثار بگونه ای عمیق و اجتناب ناپذیر در روح و جان ما جا گرفته است . رنگ زرد طلائی خورشید ، رنگ آبی آسمانی ، رنگ نیلی آسمان شب ، رنگ سبز گیاهان و کشتزار در بهار ، رنگ سرخ غروب آفتاب ، رنگ سفید برف و رنگ سرخ خون هر کدام برای ما معانی خاصی دارند و احساس فیزیولوژی خاصی را در ما بوجود می آورند . و این احساس رابطه بین انسان و رنگها یک رابطه عمومی ، فراگیر ، مستقل از قوم و نژاد ، جنسیت و محیط اجتماعی است . مثلا احساس فیزیولوژی انسان در رابطه با رنگ سبز عزم و اراده برای کار و فعالیت است شور و هیجان برای کار میدهد پشتکار و استقامت و اراده و غرور و سربلندی تفهیم می کند . رنگ زرد و طلائی رنگ امید و شادی و هیجان را تفهیم می کند ، رنگ قرمز عصبانیت ، تحریک پذیری ، جمع کردن قوا برای حمله یا فرار را القاء می کند . رنگ آبی تیره یا نیلی یا قهوه ای  شب ، سکون ، و بی حرکتی را و نیاز به استراحت و آرامش را تلقین می کند . و رنگ سیاه بی علاقگی ، نفی هر چیز و دست شستن از زندگی و حرکت را تفهیم می کند. و در مجموع این رنگهاست که ناخودآگاه انسان را در کنترل خود دارند .
روانشناسی کارکردی رنگ ها :
 در نظر لوشرساختار یک رنگ ثابت است و به معنای واقعی آن رنگ تعریف شده و برای همه کس یکسان است مثلا رنگ آبی تیره به معنای آرامش و سکون است صرف نظر از اینکه کسی این رنگ را دوست داشته باشد یا نداشته باشد ، خاکستری کوشه گیری ، عدم فعالیت و بی تفاوتی را معنا می دهد ، سبز پشتکار و استقامت ، قدرت اراده ، غرور و بلند پروازی را القاء می کند . سیاه بی علاقگی به زندگی ، ناامیدی ، نفی همه چیز ، بدبینی ، ناباوری و لجاجت را  . قرمز داشتن آرزوهای بسیار ،  شور و شوق زندگی ، تهور و قدرت اراده را . بنفش روحیه شاعرانه ، رومانتیک ، دوستدار هنر ، زیبائی ، متکی بودن به دیگران را القاء می کند. زرد : پیشرفت بلامانع ، امید به حل مشکلات زندگی را ، قهوه ای : نیاز شدید به آرامش جسمی و روحی ، علاقه زیاد به خانواده را القاء می نماید.
 استفاده کردن از یک رنگ مناسب میتواند همان رفتار مناسب را باعث گردد و انسان را به هدف و مقصود برساند و استفاده نامناسب از رنگ باعث ناکارامدی در انسان می گردد فی المثل رنگ برانگیزاننده در اطاق خواب باعث اختلال خواب و بیخوابی گردیده و همینطور استفاده نامناسب از رنگ در محیط کار بجای بالابردن عملکرد افراد باعث خواب آلودگی و رخوت و سستی افراد می گردد . همینطور استفاده از یک رنگ مناسب با طبیعت انسان باعث آرامش انسان در یک پرواز هوائی می شود و استفاده نامناسب از رنگ در هواپیما باعث  اضطراب انسان و در نتیجه عدم رقبت به مسافرت با هواپیما می گردد . در هواپیمائی که رنگ بکار برده برای تزئین آرامش و آسایش را تفهیم می کند اضطراب ناشی از پرواز را حتی در ترسوترین مسافران کمتر کرده فشار عصبی کمتری به آنها وارد می سازد و آنها را با حالت آرامتری به مقصد می رساند .
نقش رنگها در زیبا کردن زندگی :
در درجه اول زندگی تان را با رنگهای طبیعی رنگ نمائید مثلا اگر منزل رو به آفتاب دارید و یا در آپارتمانتان پنجره های بزرگ و رو به آفتاب دارید اول صبح پرده ها را کنار زده و بگذارید خورشید منزل شما را با رنگ طلائی خود رنگ نماید و با خود شور و هیجان و شادابی به ارمغان آورد ، شغلتان را کشاورزی و باغداری انتخاب نمائید تا تمام روز را در سرزندگی و شادابی با آفتاب و طبیعت سبز درختان و کشتزار شریک باشید ، خانواده خود را به دشت و دمن پیک نیک ببرید تا سرزندگی و شادابی را از طبیعت هدیه بگیرند ، با خانواده کنار دریاچه و سد و برکه بروید تا آبی آب باعث آرامش روحی آنان گردد ، به کوهستان وبه تماشای آسمان آبی بروید تا آرامش در شما تقویت شود . در زمستان به برف بازی بروید تا صلح و دوستی برایتان به ارمقان آورد . با کشتزار و مزارع و باغداری پیوند برقرار کنید تا نیروی تلاش و کوشش در شما تقویت شود و اراده شما قوی گردد ، به تماشای مزارع گل آفتابگردان بروید  تا نشاط و شادی و هیجان و سرزندگی در شما تقویت شود. و اما اگر نتوانستید زندگی تان را با رنگهای طبیعی رنگ نمائید مجبورید از رنگهای مصنوعی استفاده نمائید . 
جامعه شناسی رنگها :
مردم جامعه نیز از نظریه های روانشناسی رنگها استفاده کرده اند در حد علم و دانش خود و با دخل و تصرف هائی ...
 رنگها را بطور کلی به سه دسته تقسیم می کنند :
دسته اول رنگ های گرم که حس حرارت و گرما را به انسان تلقین می کنند (محرک سیستم عصبی بوده احساسات را تشدید می کنند اینها بوضوع قابل رویت هستند و موجب جلب توجه می شوند مثل قرمز ، نارنجی ، زرد ، سبز چمنی ، ارغوانی)
دسته دوم رنگ های سرد که حرارت و گرما را فرو می نشانند (که اثرات آرامبخش دارند مثل آبی ، بنفش ، فیروزه ای ، سبز مایل به آبی ،  )
دسته سوم رنگ های خنثی (که در طیف رنگ وجود نداشته از ترکیب رنگهای دیگر بوجود می آید و می توانند اثر مثبت یا منفی داشته باشند مثل سیاه ، سفید ، خاکستری ، بژ ، قهوه ای ،)  
 
معانی رنگها :
قرمز نشانه خوش اقبالی ، سختی ، نیرو ،   ریسک پذیری بیشتر ، ابتکار و خلاقیت .
نارنجی نشانه گرمی ، خوشحالی و رضایت .
طلائی نشانه سرزندگی ، شور و شوق ، تحرک ، نیرو ، شروع تازه .  
زرد نشانه امید ، پدیداری ، رویت ، آگاهی ،  .
سبز نشانه جوانی ، طبیعت ، قدرت ، شفابخشی ، التیام ، نزدیکی بیشتر با طبیعت. رشد ، بالندگی .
ارغوانی نشانه سلطنت ، قدرت ، اختیار .
آبی روشن نشانه آسایش خاطر ، صلح و دوستی ، تمرکز افکار .
آبی تیره نشانه قابلیت اعتماد و درستی ، صداقت ، فرو نشاننده احساسات تند .
بنفش نشانه رومانتیک ، شاعرانه ، خیالپردازی ،  رنگ مورد علاقه هنرمندان  .
سفید نشانگر خلوص و پاکی صلح و دوستی ست.
مشکی نشانه بی علاقگی ، ناامیدی ، قاطعیت ، الزام ، و رسمیت است .
قهوه ای نشانه علاقه به خانواده ، نیاز به آسایش ، استوار ، محکمی ، قابلیت اعتماد ، خاکی بودن .
در مورد رنگهای اصلی و رنگ واحد این امکان هست که واکنش روانی ما بیشتر بروز کند خصوصا وقتی که رنگها را از لحاظ ارتباط مستقیم آنها با نیازهای روحی روانی انتخاب کرده باشند تا در یک تابلوی نقاشی .در یک تابلو اهمیت روانی رنگها کمتر آشکار است زیرا بغیر از رنگ عوامل بیشماری نظیر موضوع ، تعادل شکل و فرم و رنگ ، تعادل میان رنگها ، فرهنگ و میزان تحصیلات و تخصص نقاش و همچنین فرهنگ و میزان تحصیلات و تخصص تماشاگر و درک زیبائی شناسی وی همه دست اندرکارند . 
اعتقاداتی که در جامعه از رنگ وجود دارد و تا حدودی برگرفته از روانشناسی رنگهاست :
لباسهای با رنگ زرد یا سبز یا قرمز موجب جلب توجه بیشتر می شوند .
لباس با رنگ لیموئی توانائی و استمرار پیگیری هدف را افزایش می دهد.
پیراهن سفید و ساده احترام و رسمیت را یادآور می گردد.
پیراهن آبی تیره می تواند قابلیت اعتماد باشد .
لباس با رنگ سبز باعث می شود نزدیکی بیشتری با طبیعت احساس کنید و به دیگران نیز احساس مثبت منتقل کنید .
زنان نسبت به مردانی که به رنگ آبی لباس می پوشند احساس راحتی و اعتماد بیشتری می کنند .
کت و شلوار مردانه با رنگ خاکستری ، تیره ، آبی سیر نشانه جدیت و موفقیت است .
لباسهای رسمی و کاری سبز تیره و آبی تیره نشانه قدرت و ابهت است .
لباسهای سبز کمرنگ آرامش بخش است .
لباس بنفش باعث رویائی شدن ، خیالپردازانه ، و تقویت احساسات می گردد . 
لباس و آرایش آبی آرامش بخش است و فرد را رویائی می کند و باعث تمرکز افکار می گردد .  
یک شاخه گل رز قرمز نشانه عشق و علاقه به جنس مخالف است .
برای رابطه های دوستی منهای عشق گلهای غیر رز قرمز و مخلوط رنگی می گیرند .
برای مراسم سوگواری گلهای سفید هدیه می کنند .  
اتومبیل مشکی نشانه تمایل به گمنامی است .
اتومبیل نقره ای یا طلائی بیانگر ثروت و دارائی است .
اتومبیل نارنجی و قرمز و آلبالوئی بیانگر جوانی و سرزندگی است .
اتومبیل زرد و نارنجی بیانگر قدرت و ورزشکاری است .
رنگ سبز اطاق می تواند نشانه جوانی و طبیعت باشد .
 اطاق خواب با رنگ آبی آرامش بخش است .
 اطاق با پرده های قرمز می تواند تحریک کننده و بوجود آورنده جذابیت جنسی باشد .
استفاده از ترمه یا  کوسن به رنگ قهوه ای و ارغوانی روی پشتی یا مبلمان میتواند علامت توانگری و ثروت باشد .
اطاق بچه ها با رنگ نارنجی می تواند باعث نشاط و شادی و تحرک آنان گردد .
 رنگ های روشن فضارا بزرگتر و رنگهای تیره فضا را کوچکتر نشان می دهد .
 رنگ سفید سقف را بلندتر و رنگ های تیره سقف را کوتاهتر نشان می دهند .
سالن پذیرائی با پرده های کشیده و کم نورباعث کاهش انرژی و در نهاین باعث افسردگی ساکنان می گردد.
بطور خلاصه معنای روانشناسی رنگ ها :
سیاه : بی علاقگی به زندگی ، افسردگی ، منفی گرائی ، بدبینی ، لجبازی ، نفی هر چیزی ، ناباوری
خاکستری : گوشه گیری ، بی تفاوتی ، کندی روانی حرکتی یا سایکوموتور ، عدم علاقه به فعالیت
قهوه ای : نیاز شدید با آسایش جسمی و روحی ، علاقمندی به خانواده ، فعال بودن
آبی : نیاز به آرامش کامل و خوشنودی خاطر ، علاقه به دوستان و نزدیکان
سبز : پشتکار داشتن ، استقامت ، قدرت اراده ، غرور ، و بلند پروازی
بنفش : روحیه هنرمندانه و شاعرانه داشتن ، رومانتیک بودن ، دوستدار هنر و زیبائی ، تمایل به متکی بودن
زرد : پیشرفت و امید به حل مشکل ، اهل زندگی بودن ،
قرمز : آرزوهای زیاد داشتن ، شور و شوق زندگی داشتن ، قدرت اراده ، تهور
 
با بکارگیری رنگهای مناسب زندگی شیرین تری داشته باشید
                                                 پاكزاديان
                                            روانشناس باليني