مالتیپل اسکلرز Multiple Sclerosis
ارسال شده در ۲۷ / ۳ / ۱۳۸۹ در ساعت ۱۸ و ۵۲ دقيقه

 

ام اسM S   (مولتیپل اسکلرز یا اسکلرز آن پلاک  Multiple Sclerosis  ) :
از دست دادن بینائی یک طرفه ، دوبینی ، اختلال تکلم ، ضعف حرکتی دست و پا ، اختلال دید ، بی حسی نیمه راست یا چپ بدن ، اختلال حرکتی دست و پا ، بی حسی یک طرف صورت و بدن ،  اختلال تعادل ، حرکات غیر ارادی کره چشم ، مود بالا و خوشی ، و بعضا علایم حسی حرکتی پراکنده و چند اختلال حسی حرکتی باهم می توانند علایم بیماری ام اس باشند . 
ام اس سردسته بیماریهائی است که با خراب شدن غلاف میلین مشخص می شوند . آمار نسبت ابتلای خانم ها را کمی بیشتر نشان می دهد ،  در مناطق سردسیر شایعتر بوده و در مناطق گرمسیری به ندرت دیده می شود ، بیماری در جوانان نیز دیده می شود ولی اکثر مبتلایان را گروه سنی 35-30 سال تشکیل می دهند ،
اتیولژی : علت این بیماری هنوز مشخص نشده است . ولی دو تئوری بیشتر مطرح است یکی ویروس آهسته ودوم تئوری آنتی بادی ها مطرح است ، گروهی نیز معتقدند نوعی از ویروس سرخک مسئول پیدایش این بیماری است ، بعضی معتقدند آنتی بادی ها سبب خرابی میلین در سیستم عصبی مرکزی می شوند .
پاتولوژی : کانون های نرم و ژلاتینه ای در ماده سفید مغز دیده می شود که بیشتر در ماده سفید اطراف بطن ها جای دارند ، این پلاکهای متعدد در ماده سفید قسمتهای دیگر سیستم عصبی مرکزی نظیر مخچه ، پل دماغی ، و یا نخاع نیز دیده می شود ، در این بیماری دندریتها و آکسون اکثرا سالم باقی می ماند و بیماری اسکلرز آن پلاک فقط بیماری میلین سیستم عصبی مرکزی است و اعصاب محیطی گرفتار نمی شوند .
تابلوی بالینی یا کلینیکی : بر حسب اینکه پلاکهای اسکلروزه در کدام قسمت از سیستم عصبی مرکزی پیدا شوند تفاوت می کند ، آثار و علایمی که در معاینات نورولژیکی دیده می شود دلالت بر وجود ضایعه در چند نقطه مختلف دارد ( Disseminated in Space ) مثلا در جائی که بیمار از ضعف حرکتی دست راست شکایت دارد چشم چپش نیز بینائی خود را برای مدتی از دست داده یا از دو بینی شکایت دارد ، یا چند وقت پیش تکلم وی سه چهار هفته ای اختلال داشته ، یکی از خصوصیات این بیماری بهبود خود بخودی علایم ( که در عامه بعنوان معجزه تعبیر می شود ) و برگشت بیماری پس از چند مدت است ، شروع بیماری غالبا ناگهانی بوده  بیماری در بسیاری از موارد بصورت ظهور ناگهانی اختلال دید در یک چشم تظاهر می کند ، درد در پشت چشم بخصوص بهنگام حرکت کره چشم و گاهی مختصر سردرد ، علایم حرکتی نیز از یافته های بالینی شایع است . بصورت همی پارزی خفیف ( بی حسی نیمه بدن ) و اختلال حرکتی در یک دست و پا ، رفلکس در همان طرف بدن شدید بوده ، بابنسکی وجود دارد ، رفلکس شکمی در همانطرف از بین رفته ، اختلال حسی بصورت پریودهای  گذرا ، بی حسی در یک طرف صورت و بدن ، کم شدن حس درد ، حرارت یا لمس در همان طرف بدن ، علایم دیگری مثل دیزآرتری ( اختلال تکلم ) اختلال تعادل ، نیستاگموس (حرکات ریتمیک و غیر ارادی چشم ) و اختلال راه رفتن ظاهر می گردد ، درد علامت شایعی در این بیماری نبوده  و فقط در موارد پیشرفته که باعث اسپاسم شدید دست و پا می گردد دیده می شود  .
علایم روانی  : مهمترین علامت روانی در این بیماران خوشی یا مود بالا ( Euphoria ) و گاهی سرخوشی ( Elation ) و در موارد پیش رفته  دمانس (نقص های متعدد شناختی مثل تخریب حافظه ، آفازی یا اختلال زبانی ، آپراکسی یا اختلال حرکتی علارقم کارکرد حسی بی نقص ، آگنوزی یا ناتوانی برای شناخت اشیا ، اختلال عملکرد اجرایی یا طرح ریزی ، سازماندهی ، گراف یا مرحله بندی و زمانبندی ، انتزاع و نتیجه ) مختصر مشهود است .
تست های تشخیصی : تست قطعی وجود ندارد ولی بهترین تست آزمایش مایع نخاع است ، در این بیماران فشار مایع نخاع طبیعی و مایع بی رنگ می باشد و بالا رفتن IGg در مایع نخاع  است ، و وجود تکه های کوچکی از میلین را نشان می دهد .
درمان : درمان بهنگام بروز علایم و یا تشدید آن شامل استراحت در رختخواب و محدود بودن فعالیت فیزیکی ( بمدت 3-2 هفته ) است ، و بعد از آن فیزیوتراپی ، و درمان با استروئیدها است ( تزریق A.C.T.H ) .  لازم به توضیح است که درمان با استروئیدها عوارض جانبی زیادی نظیر افزایش فشار خون ، ورم ، زخم معده ، و غیره دارد . سایر روشهای درمانی شامل توانبخشی ، جلوگیری از زخمهای فشاری ، و درمان سریع عفونت هاست .  
 
پاكزاديان
روانشناس باليني